Fot. Katarzyna Prorok
Czemu mamy je zbierać? Bo zrobimy z nich doskonały syrop, który pomoże nam w walce przeziębieniem, zapaleniem oskrzeli czy płuc. Posłuchajcie, jak można przygotować taki syrop. Nagranie pochodzi z 1990 roku z Rudy Solskiej.
A poniżej jeszcze dwie inne relacje o sośnie znajdujące się w naszej Taśmotece Nagrań. Pierwsza z nich została zarejestrowana w Grabniaku w 1993 roku i opublikowana w książce Stanisławy Niebrzegowskiej Przestrach od przestrachu. Rośliny w ludowych przekazach ustnych, Lublin 2000.
Sosna majowa, która już zostanie takie baźki, ale karłowata, nie ta zwykła, cieniutka sosna. Karłowata, gruba, karlista. Tak pachnie mocno żywicą. I żeby ona nie wykwitła, bo już jak będzie taki puszek na niej, to cała witamina już z niej wyleci. Tylko jak będą takie baźki zielone i zaczęły żółknąć, to się zbiera ją, płucze się szybciutko w wodzie na dużym garnku się rozpościera gazy kawał i się ją płucze, i się ją durszlakiem łapie, i się ją nakładzie. Obcieknie i potem się ją zasypie cukrem, przesypuje w dużym, wielkim słoju albo słoiku. Przestoi dobę, a może być dobę to już dosyć, dzień i noc, i to już starczy. I potem sie to odlewa, to takie będzie, z taką mączką to jest. Na płuca, na oskrzele, tak. Bronchit przede wszystkim to i wzmocnienie kręgosłupowej kości, tak. I z tego dodaje się spirytusu albo melisany.
Druga relacja została nagrana w Łazorach w 1990 roku i opublikowana w artykule Jana Adamowskiego, Jerzego Bartmińskiego i Stanisławy Niebrzegowskiej Ptaki, zwierzęta i rośliny w relacjach gwarowych z okolic Biłgoraja („Etnolingwistyka” 7, 1995, s. 135−178).
Chychoły to są, jak na wiosne wyrastajo na sośnie te same czubki, udrastajo sosny. Nazywajo sie chychołki. Oni sie późni tak zapylajo, kurzo sie. To przyważnie majowe zbiramy. To jest bardzo dobre ud chorób, dobre ud chorób zapalnych. To sie zalewa, panie, cukrem. To stoji ze dwa tygodni. Późni sie to przycedzi. Jaż taki sok sie zrobi. Następnie, no na przykład grypa, no to tyż jest dobre ud grypy. Jakieś zapalenie. To takiego, panie, kiliszek sie palnie. To jest bardzo dobre te chychoły.
